Nếu có dịp đến tham quan, du lịch tại khu du lịch Chùa Hang - Hòn Phụ Tử hay khu Danh thắng Bãi Dương thuộc xã Bình An, huyện Kiên Lương; du khách dễ dàng bắt gặp các dì, chị người dân tộc Khmer chào mời mua những chiếc bánh Thốt Nốt, loại bánh đặc trưng của người dân địa phương được đựng trong các “Thúng nhỏ”. Và khi thưởng thức những chiếc bánh này, du khách sẽ càng ngạc nhiên hơn với hương vị “khác biệt” của chiếc bánh.
Chị Thị Lài, ngụ tổ 2, ấp Ba Trại, xã Bình An, huyện Kiên Lương, người có kinh nghiệm hơn 10 năm làm bánh Thốt Nốt cho biết, đây là nghề truyền thống của gia đình chị từ nhiều năm nay. Bánh Thốt Nốt được chế biến từ nước của trái Thốt Nốt chín, một trong những loại cây đặc trưng tại xã Bình An. Để làm bánh Thốt Nốt ngon cần các nguyên liệu như: Bột, cơm trái Thốt Nốt chín, đường, nước cốt dừa và cơm dừa nạo.
Gạo đem ngâm nước cho mềm sau đó đem xay, sau khi xay xong cho vào túi vải, dùng vật nặng đè lên để bột gạo ráo nước. Tiếp đó, nguyên liệu chính làm nên hương vị của bánh Thốt Nốt đó là trái Thốt Nốt chín được lột vỏ rồi mài vắt lấy nước, sau đó trộn với bột và đường theo tỷ lệ riêng, nguyên liệu này sẽ được đem ủ từ 3 đến 4 tiếng đồng hồ cho lên men.
Chị Thị Lài (bên phải) hướng dẫn các em học sinh Trường Trung học cơ sở Bình Giang, huyện Hòn Đất làm bánh Thốt Nốt truyền thống của gia đình
“Khi bột lên men, sẽ bắt đầu đến công đoạn gói, để bánh thành hình dạng đẹp, người gói cần có “kinh nghiệm” và khéo tay. Để bánh ngon hơn người làm bánh thường cho thêm ít dừa nạo thành sợi nhuyễn lên trên mặt bánh, vừa để trang trí cho bánh thêm hấp dẫn và tạo vị béo của bánh. Bánh gói xong sẽ được cho vào xửng hấp khoảng 30 đến 40 phút sẽ chín và ăn được”. Chị Thị Lài - cho biết thêm.
Cách làm bánh Thốt Nốt không đơn giản mà trải qua nhiều công đoạn, từ khâu xay, trộn bột, mài cơm trái Thốt Nốt, ủ bột lên men đến hấp bánh. Phải là người quen tay và biết công thức làm thì mới cho ra món bánh bò ngon có màu vàng tự nhiên, mùi thơm lừng cộng vị ngọt của Thốt Nốt.
Cũng theo chị Lài, tùy thuộc vào khẩu vị của từng nơi và người làm bánh, nếu thích bánh béo có thể thêm dừa nạo hoặc nước cốt dừa vào bột. Trung bình 1 kg bột, 1 kg đường có thể làm được khoảng 30 cái bánh Thốt Nốt. Hiện giá bánh Thốt Nốt được bán 4.000 đồng/cái. Mỗi ngày, trung bình gia đình chị Lài làm được từ 60 đến 80 cái để bán, sau khi trừ cho phí gia đình cũng có thu nhập khá từ nghề.
Có dịp cùng nhà trường tham quan, tìm hiểu về nghề làm bánh Thốt Nốt truyền thống tại nhà chị Thị Lài, em Đặng Thị Mỹ Vy - Trường Trung học cơ sở Bình Giang, huyện Hòn Đất (Kiên Giang) chia sẽ, được chứng kiến tận mắt và được trực tiếp tham gia vào các công đoạn làm bánh Thốt Nốt tại nhà dì Lài em cảm thấy vô cùng hào hứng. Đây là lần đầu tiên em được trải nghiệm trực tiếp nên đối với em mọi thứ đều rất mới mẻ, từ cái cách chuẩn bị nguyên liệu cho đến các bước gói bánh, mỗi công đoạn làm ra bánh Thốt Nốt đều cần có sự chuẩn bị tỉ mỉ, khéo léo của người làm bánh, qua đó giúp em biết được để làm ra được một chiếc bánh Thốt Nốt thơm ngon thì không chỉ cần có nguyên liệu mà cần có sự tinh tế và quá trình trải nghiệm của người làm bánh. “Đặc biệt, khi thưởng thức những chiếc bánh Thốt Nốt nóng hổi mới đưa ra từ nồi hấp em thấy rất thơm, mùi thơm đặc trưng của trái Thốt Nốt, bánh thì mềm, ngọt, em rất thích ăn bánh Thốt Nốt và đã mua về làm quà cho gia đình mình”. Đặng Thị Mỹ Vy - nói.
Anh Nguyễn Trung Thành, du khách đến từ tỉnh Đồng Tháp cho biết, đây là lần đầu tiên anh được thưởng thức bánh Thốt Nốt và thật bất ngờ về hương vị đặc trưng của bánh. “Bánh rất ngon, ngọt nhẹ, có vị béo của dừa, bột làm bánh mềm, xốp của bột nên khi cắn vào miếng bánh rất ngon. Tôi cũng đã mua thêm về làm quà cho người thân và gia đình mình để mọi người có thể thưởng thức được hương vị của bánh Thốt Nốt”. Anh Nguyễn Trung Thành - chia sẽ.
Ông Hồ Văn Trung - Bí thư Chi bộ, Trưởng ấp Ba Trại, xã Bình An, huyện Kiên Lương cho biết: “Riêng tại ấp Ba Trại, xã Bình An có gần 10 hộ làm bánh Thốt Nốt để bán tại các điểm du lịch trên địa bàn, nghề làm bánh đem lại thu nhập khá cho bà con. Tuy nhiên, nghề làm bánh này hiện còn gặp nhiều khó khăn cần có những định hướng lâu dài để nghề phát triển hơn”./.
